Doświadczony turysta wie, że wygoda, odpowiedni rozmiar buta, wytrzymałość i oczywiście podeszwa zewnętrzna są kluczowe dla udanych górskich wędrówek. A dokładniej - właściwości jego przyczepności do powierzchni, po której się poruszamy. Zależnie od warunków, w jakich przyjdzie nam pokonywać trasę, należy dobrać odpowiednie obuwie. Jeden rodzaj butów sprawdzi się na skały i urwiska, drugi na nierówny teren.
Dobra przyczepność jest ważnym czynnikiem zarówno w turystyce pieszej jak i górskiej. I jest mało prawdopodobne, że nawet początkujący turysta nie zna takiej marki jak Vibram. To legendarna marka, która produkuje wyjątkowe podeszwy do wszystkich rodzajów obuwia. Podeszwy tej marki stosowane są przez wiele firm takich jak Merrell, Grisport, Mammut, La sportiva, Skarpa, Assol, Askot. Swoje powstanie zawdzięcza niestety tragicznej historii.
Firma Vibram została założona w 1937 roku przez włoskiego alpinistę Vitale Bramani; nazwa marki to pierwsze sylaby jego imienia i nazwiska. Dwa lata przed założeniem marki, Vitale wybrał się w Alpy wraz z sześcioma przyjaciółmi alpinistami. Trzeba przyznać, że w tamtych czasach alpiniści nie mieli nowoczesnego obuwia i musieli nosić ze sobą dodatkową parę, co jakiś czas zmieniając buty w zależności od terenu. Jedna para miała grube filcowe podeszwy, aby ich stopy mogły poczuć skalną ścianę podczas wspinaczki w stromym terenie, a druga to ciężkie, grube buty na gwoździach, przeznaczone na bardziej płaskie i łatwiejsze odcinki.
Pogoda w górach bywa kapryśna, a filcowe podeszwy często przemakały i sztywniały, uniemożliwiając chodzenie po stromych zboczach. Na dużej wysokości spowodowało to tragedię - zginęła cała szóstka przyjaciół Włocha.
Bramani obwiniał za to prowizoryczną i nieodpowiednią podeszwę. Przez następny rok pracował nad specjalną hybrydową podeszwą do wspinaczki górskiej, nazwaną później Carrarmato, co po włosku oznacza "czołg". Swoją nazwę zawdzięcza głębokiemu bieżnikowi i masywnemu odciskowi.
Podeszwa została wykonana przez innego Włocha, Leopoldo Pirelli, właściciela fabryki opon samochodowych. Podeszwa Vibram powstała w podobny sposób jak opony, charakteryzowała się doskonałą przyczepnością i była bardzo trwała. W efekcie podeszwa Vibram jest produkowana po dziś dzień.
Podeszwa jest antypoślizgowa, a błoto jest szybko odprowadzane przez specjalne kanały w bieżniku. Wszystkie jej elementy są oddalone od siebie i pochylone w różnych kierunkach, co daje niesamowicie stabilną podstawę. Bieżnik ma wystarczającą wysokość, aby amortyzować stopę podczas chodzenia. W środkowej części podeszwy nie ma elementów bieżnika, ale obszar pięty i palców jest połączony ze środkiem specjalnymi rowkami, które odprowadzają płynne błoto, małe kamienie i glinę.
Charakterystyczne żółte logo Vibram pojawiło się w 1969 roku, kiedy to opracowano specjalną mieszankę gumy o nazwie Marca oro, która nie zapewniała pełnej przyczepności dzięki strukturze bieżnika, jak to miało miejsce w przypadku butów alpinistycznych i trekkingowych, ale dzięki antypoślizgowej gumie, z której wykonano podeszwę. Żółty emblemat został wykorzystany w serii butów rockowych, które zyskały ogromną popularność, a logo pozostało logo firmy Vibram do dziś.
Po wypuszczeniu próbnej serii produktów, marka zaczyna się aktywnie rozwijać. Coraz więcej firm obuwniczych zaczyna stosować podeszwy Vibram w swoich produktach.
Chippewa Boots produkuje wysokie buty casual, które mogą być wyposażone w niski obcas lub platformę. Ale podeszwa jest tylko z Vibram.
Ascot to angielski producent obuwia dla wszystkich grup wiekowych. W ofercie znajdują się buty do chodzenia, biegania i trekkingu. Uznawany za lidera sprzedaży obuwia w tym segmencie. W bardzo wielu modelach zastosowano podeszwę Vibram.
Grisport to włoska firma, która produkuje buty casual, często wyposażając wiele modeli w podeszwy Vibram, szczególnie zimowe buty turystyczne i półsezonowe buty miejskie.
Merrell to znana amerykańska marka produkująca obuwie outdoorowe w najnowocześniejszej technologii. Pomimo własnego opracowania bieżnika podeszwy M Select GRIP, Merrell nadal stosuje podeszwę Vibram w wielu modelach.
W 2005 roku firma Vibram wywołała furorę na rynku obuwniczym. W swoim laboratorium opracowali nowy model - Vibram FiveFingers, co tłumaczy się jako Vibram pięć palców. Jest to dosłownie rękawiczka na stopy, ponieważ każdy palec w tym bucie ma zapewnioną możliwość swobodnego poruszania się. Podeszwa jest miękka, ale gęsta, co pozwala na dobre wyczucie drogi i ma doskonałą przyczepność, jak wszystkie podeszwy Vibram. Projektant Robert Fleury, który wpadł na ten pomysł, konsultował się z ortopedami i chirurgami. Poparli oni nowy pomysł, gdyż mieszkańcom miast brakuje chodzenia boso, a pięciopalczaste trainery byłyby przydatną alternatywą.
Buty z podeszwą Vibram to nie tylko surowe buty do ekstremalnych wędrówek czy wspinaczki górskiej. Jak wspomniano powyżej, nawet buty na obcasach mogą mieć takie przyczepne podeszwy. Można wybrać bardzo wąskie buty, ale takie, które nie będą się ślizgać na mokrym śniegu, błocie czy lodzie. Nowoczesne podeszwy od włoskiej marki są bardzo odporne na ścieranie. Cholewka może być tak zużyta, że nie nadaje się do dalszego noszenia, podczas gdy podeszwa nie jest jeszcze zużyta nawet o ⅛.
W 1995 roku Vibram wprowadził na rynek "Clusaz Rigid", nową podeszwę zewnętrzną o sztywnej strukturze wzmacniającej, przeznaczoną specjalnie do butów alpinistycznych i wspinaczkowych. Kolejna innowacja pojawiła się w 2001 roku: podeszwa Monster zapewniająca bardziej prawidłowy i naturalny ruch stopy.
Prawdziwie wysoki standard został jednak ustanowiony przez ich wynalazek z 2013 roku, Megagrip. Pomimo jakości ich poprzednich produktów, system Megagrip przebija je wszystkie. Ta podeszwa jest inna, ponieważ łączy w sobie wszystkie cechy, które powinna posiadać podeszwa buta:
"VIBRAM Megagrip" jest używany do uprawiania multisportu, trekkingu, turystyki pieszej i podróży we wszystkich porach roku. Powierzchnia styku bieżnika z podłożem zapewnia stabilność podczas chodzenia, przy jednoczesnym zachowaniu właściwości samoczyszczących. Vibram zwiększył ilość elementów bieżnika, ale nie wpłynęło to na zwiększenie wagi buta. Ulepszona mieszanka jest lżejsza i bardziej porowata, dzięki czemu waga podeszwy jest nawet nieco mniejsza.
Omówiliśmy letnie opcje podeszwy zewnętrznej, teraz przejdźmy do tych zimowych. W 2016 roku Vibram wyszedł ze specjalną konstrukcją na zimę, nie tylko na zaśnieżone szlaki, gdzie trzeba chronić stopy przed ugrzęźnięciem w śniegu, ale także na śliskie nawierzchnie - oblodzony śnieg, a nawet gładki lód. Podeszwa ta nosi nazwę Arctic Grip i jest wykonana z kompozytu gumowego, zwanego również mieszanką, który nie twardnieje ani nie sztywnieje nawet w ekstremalnie niskich temperaturach, zapewniając najlepszą przyczepność do nawierzchni. Do składu podeszwy nie są dodawane żadne cząsteczki metalu, które z czasem zaczynają degradować sam materiał podeszwy.
Trakcja na lodzie jest również możliwa dzięki specjalnej konstrukcji bieżnika, który posiada wiele małych płaskich powierzchni styku. Dzięki nim cienka warstwa wody, która ślizga się na lodzie, jest usuwana, a szorstki, miękki bieżnik przylega do lodu. Efekt ten uzyskuje się poprzez dodanie drobnych cząstek ceramicznych do mieszanki już na etapie procesu wulkanizacji. Nadaje to miękką szorstkość. Podeszwa zewnętrzna Arctic Grip różni się od innych marek tym, że zapewnia niezawodną przyczepność nawet na mokrym lodzie. Oprócz Vibrama nikomu jeszcze nie udało się pokonać tak wymagającej nawierzchni.
Arctic Grip posiada również specjalny element bieżnika, który działa jak wskaźnik - gdy temperatura jest na tyle niska, że tworzy się lód, zmienia on kolor na niebieski. W cieplejszych temperaturach zmienia kolor na biały.
Podsumowując, Vibram dostarcza obecnie swoje produkty tak wielu firmom obuwniczym, że nie sposób wymienić wszystkich. Należy do nich ponad 1.000 producentów obuwia sportowego, turystycznego, specjalistycznego obuwia górskiego, a nawet obuwia wojskowego. Vibram produkuje około 35 milionów podeszew rocznie i wysyła je do 120 krajów. A co dziewiąta na dziesięć par butów trekkingowych wyposażona jest w Vibram.
Jeżeli jesteś na etapie zakupu butów trekkingowych to polecam Ci modele z podeszwą Vibram. Zwróć również uwage na kilka wskazówek dotyczących zakupu butów trekkingowych, o których piszę we wpisie pt. Jak dobrać buty trekkingowe?
1 Comment
Muszę zakupić nowe obuwie górskie i z chęcią sprawdzę tą podeszwę Vibram.